مطالعه آزمایشگاهی تأثیر شیب دار کردن پله ها در حفاظت کانال های فرسایشی

چکیده: یکی از سازه های آبی مورد استفاده برای پایدارسازی بستر آبراهه ها، پله های متوالی است. این پله ها همانند سازه آبشار قائم، در معرض تهدید آب شستگی قرار دارند. هدف این تحقیق ارزیابی میزان آب شستگی در پایین دست آبشارهای قائم (استخر- پله) واقع در رودخانه های کوهستانی با استفاده از فلوم آزمایشگاهی است.‍ آزمایشات بر روی پله ها با رویه های با زاویه 0، 20، 30 و 40 درجه نسبت به سطح افق و دبی های 10، 20، 30، 40 و 50 لیتر بر ثانیه و شیب کف فلوم در حالتهای 1%، 2% و 3% انجام گرفت. نتایج نشان داد قرار دادن صفحه (رویه) با زاویه 40 درجه نسبت به افق در تاج پله باعث می شود حداکثر عمق آب شستگی پایین دست، در شیب های فلوم 1%، 2% و 3% به ترتیب 41، 15 و 21 درصد نسبت به حالت شاهد (پله بدون رویه شیب دار) کاهش یابد. همین نتیجه حاکی از آن است که محل وقوع حداکثر عمق آب شستگی به سمت پایین دست متمایل شود که این امر به پایداری پله کمک می کند. بر اساس نتایج این تحقیق می توان اظهار داشت که استفاده از رویه با زاویه مناسب می تواند کارائی پله- استخر را برای حفاظت رودخانه ها در برابر آب شستگی در سمت پایین دست افزایش دهد. واژه های کلیدی: استخر- پله، رویه ، حداکثر عمق آب شستگی و آبراهه های کوهستانی.